काठमाडौंबाट हिँडेर जुम्ला पुग्न २६ दिन लागेको उनले बिर्सेका छैनन् । हिँड्नुको मज्जा शब्दमा व्यक्त गर्न सकिँदैन रे । त्यतिबेला हिँडेर पुगेका अधिकांश ठाउँमा हिजोआज सवारीसाधन गुड्ने गर्छन् । पहिले पुगेका ठाउँ अहिले कस्ता भए होलान् भनेर उनलाई हेर्ने तीव्र इच्छा छ । इच्छा पूरा गर्ने साइत कहिले जुर्ला त्योचाहिँ भन्न सक्दैनन् । त्यतिबेलाकै नेपाल भइदिएको भए हुन्थ्यो भन्ने आकांक्षी वनस्पतिविद् तीर्थबहादुर श्रेष्ठसँग रातोपाटीको मेरो जीवनका लागि दीपेन्द्र राईले गरेको कुराकानी :
मेरो खाना
सामान्यतः दालभात, तरकारी नै मन पर्छ । पहिले खाइआएको अहिले खान नपाएकोचाहिँ थुप्रै छन् । निङ्गुरो, कोइरालाका फूललगायत एक मौसममा साता दिनसम्म खान पाइन्छ, त्यसपछि पाइँदैनन् । सजीवन पनि असाध्यै मीठो हुँदोरहेछ । मैले त खाएको थिइनँ । तराईतिर मात्रै पाइन्छ । बहिनीहरू तराईतिर छन्, उनीहरूले पठाइदिन्थे ।
खानुसँग हाम्रो जीवन जोडिएको छ । हाम्रा ढोगभेट खानासँगै सम्बन्धित छन् ।
रेष्टुरेन्ट गएर खानेभन्दा ‘अर्डर’ गरेर घरमै ल्याएर खाने बानी छ । घरमा आफ्नै माहोल हुन्छ । हिजोआज रेष्टुरेन्टमा पनि दालभात, तरकारी, गुन्द्रुकको अचार खान पाइन्छ तर त्यही खाना थोरै खर्चमा घरमै खान सकिने भएकाले रेष्टुरेन्टमा गएर नेपाली खाना खान चित्त दुख्छ । तसर्थ, कहिले कोरियाली, कहिले चिनियाँ खाना खाने गरेका छौं ।
रेष्टुरेन्ट पुगेर खाने स्न्याक्स या त पक्कै मासुका परिकार, कि त भेजिटेबलमात्रै हो । पकाउन र भाँडा माझ्न अल्छी लाग्दैन ।
मेरो पोसाक
विद्यार्थीकालमा खुकुलो पाइन्ट र कमिज लगाउन मन पथ्र्यो । पाइन्ट लगाउँदा काँग्रेस भइने भएकाले बुवालाई मन पर्दैनथ्यो । सरकारी जागिर खाँदा दौरासुरुवाल पनि लगाएँ । हिजोआज त पाइन्ट, टी/सर्ट लगाउने गर्छु ।
हिजोआज पोसाकमा खर्च त्यति हुँदैन । आफन्त, शुभचिन्तकले उपहारस्वरूप पोसाक ल्याइदिने भएकाले पछिल्लो समय किनेकै छैन । एकताका कफी ‘कलर’ को पोसाक असाध्यै मन पथ्र्यो । त्यसपछि सेतो रङको सर्ट/पाइन्ट पनि लगाएँ । हिजोआजचाहिँ खरानी रङको मन पर्छ । पहिले कपडा किनेरै सिलाउने गरे पनि २० वर्षयता ‘रेडिमेड’ नै लगाउँदै आएको छु । ‘क्वालिटी’ र ‘ब्रान्ड’ प्रति सचेत छु ।
मेरो फिटनेस
मैले जुन कार्यालयमा काम गरें, त्यो काम पैदल नहिँडी सुखै थिएन । मेरो फिटनेस भनेको ‘वाकिङ’ नै हो । मेरो फिटनेस अभियान भनेको ट्याक्सी खर्च जोगाउने हो । हिँडेर पुगिने ठाउँमा सवारीसाधन चढ्दिनँ । बिहानभरि ‘मर्निङवाक’ गर्ने अनि बाहिरफेर निस्कँदा ट्याक्सी चढ्नुको अर्थ हुँदैन । म त हिँडेरै भत्ता खाने पूर्वकर्मचारी हुँ । हिँडेरै पैसा कमाउन पाए हुन्थ्यो भन्ने लाग्छ ।
योगा भनेर योगा नै गरेको छैन । सुरु गरे पनि निरन्तरता दिन सकिनँ । तर, ध्यान गर्ने कोसिस गर्छु । पछिल्लो समय ‘मर्निङवाक’ लाई निरन्तरता दिन सकेको छैन ।
मेरो अध्ययन
हिजोआज किताब पढेको छैन । अखबारमात्रै पढ्ने गरेको छु । साहित्यिक किताब पढ्न जाँगर चल्छ । साहित्यकार भूपी शेरचन र माधव घिमिरे मन पर्छन् । पहिले/पहिले विज्ञानसँग सम्बन्धित आलेख अंग्रेजी भाषामा लेख्ने गर्थें । प्रज्ञाप्रतिष्ठानमा १० वर्ष रहँदा नेपाली पाठकसम्म पुग्न नेपाली भाषामा लेखिएको आलेख उत्तम रहेछ भन्ने ज्ञान भयो ।
सात÷आठ वर्षदेखि शिक्षक र विद्यार्थीलाई उपयोगी आलेख शिक्षक मासिकमा लेख्दै आएको छु । शिक्षकमा लेख्दा सन्तुष्ट छु । दस काम छाडेर पनि शिक्षक मासिकमा लेख्न समय निकाल्छु ।
मेरा किताब अस्तव्यस्त छन् । अन्दाजी चार/पाँच हजार किताब छन् । सालिन्दा १०/१५ हजारको किताब किनेकै हुन्छु ।
मेरो घुमफिर
त्यतिबेला जागिर नै घुम्ने थियो । पहिले हिँडेर पुगेका ठाउँमा अहिले सवारीसाधन गुडेका छन् । पहिले काठमाडौंबाट हिँडेरै जुम्ला पुगेको थिएँ । काठमाडौंबाट पोखरा पुग्न १० दिन लाग्यो । पोखराबाट जुम्ला पुग्न १६ दिन लागेको थियो । पहिले हिँडेर पुगेका ठाउँ अहिले कति परिवर्तन भए भनेर हेर्ने धोको छ ।
पुग्ने इच्छा हुँदाहुँदै पनि मनाङ पुग्न सकेको छैन । मनाङको छेउछाउ त पुगेको छु । जुन जिल्ला पुगेर रात बिताउँदिनँ, त्यो जिल्ला पुगेको ठान्दिनँ । ७४ जिल्लामा रात बिताएको छु । युरोप, अमेरिका, जापान, अफ्रिकालगायत देश घुमेको छु ।
घुमेकामध्ये प्राकृतिक र मानिसका आत्मीयताका हिसाबले पूर्वी नेपालको कञ्चनजंघा आसपास मन पर्छ । त्यहाँ उन्नति छ । अनिकाल छैन । त्यही भएर रसिलो लाग्छ ।
मेरो फुर्सद
जागिरबाट अवकाश लिएको २० वर्ष बितिसक्यो । फुर्सदै फुर्सद छ । लेखपढ गरेरै फुर्सदको समय सदुपयोग गर्ने गरेको छु ।
मेरो खेलकुद
फुटबल मन पर्छ । बक्सिङ, रेस्लिङ मन पर्दैन । भारतको अलिगढमा एमएस्सी पढ्दासमेत म फुटबल खेल्थें । म बार्सिलोनाको समर्थक हुँ ।
मेरो मोबाइल
नोकियाको सामान्य मोबाइल सेट प्रयोग गरेको छु । यसलाई तीन हजार रुपैयाँ परेको थियो । फोन गर्ने, उठाउने र एसएमएस गर्नेबाहेक मोबाइलका ‘एप्लिकेसन युज’ गर्दिनँ ।
मेरो टेलिभिजन
टेलिभिजन हेर्ने समय पाए ‘एनिमल प्लान्ट’ हेर्छु । नेसनल जोग्राफी हेर्न पनि मज्जा लाग्छ । बीबीसी हेर्छु÷सुन्छु । नेपाली समाचार हेर्न परिगो । साँझ सात र नौ बजेबीच टीभी हेर्ने समय जुर्छ । घरमा भएको सामसुङको टीभीको आकार ३६ इन्च छ ।
मेरो चलचित्र
पछिल्लोपटक पाटनढोकामा रहेको यलमाया केन्द्रमा चलचित्र ‘कालोपोथी’ हेरेको थिएँ । कहिलेकाहीं टीभीमा समेत चलचित्र हेर्ने गर्छु । हेरेकामध्ये ‘क्याराभान’, ‘अवतार’ र ‘कालोपोथी’ मन पर्यो ।
मेरो रोग
स्वास्थ्य ठिकै छ । वर्षमा दुईपटक ‘होलबडी चेकअप’ गराउँदै आएको छु । रक्तचापको औषधि सेवन गरेको २० वर्ष भयो । शारीरिक अभ्यास हुने तरिकाले हिँडडुल गर्ने हो भने स्वस्थ रहन सकिन्छ । म ८० वर्ष पुगे पनि एक÷दुई किलोमिटर हिँड्न समस्या छैन । स्वस्थ रहन चिन्तामुक्त पनि हुनुपर्छ ।
मेरो मापसे
मादक पदार्थ पिउने गर्छु । पहिले/पहिले त घरेलु नै पिउने गरे पनि पछिल्लो समय मार्फाको ब्रान्डी पिउन मन पर्छ । अधिकतम तीन पेगसम्म पिउने गर्छु ।
मेरो संगीत
पहिले/पहिले गीत/संगीत अत्यधिक सुने पनि हिजोआज कम भएको छ । लता मंगेशकर, महम्मद रफी, किशोरकुमार, अरूणा लामा, नारायणगोपाल, रामकृष्ण ढकालका गीत युटुबमा सुन्ने गर्छु । युनिभर्सिटी पढ्दासम्म पनि म राम्रै गाउँथें । भान्सा, बाथरुमतिर पस्दा अरूणा लामाका गीत गुनगुनाउने गर्छु ।
मेरो भूल
मानिस हो, जानअन्जानमा भूल गरिन्छ । मैले पनि भूल नगर्ने कुरै भएन । भूल गरेबापत अरूले नदिए पनि परिस्थितिले सजाय दिएको छ । त्यतिबेला कक्षामा खोक्दासमेत शिक्षकले पिट्थे । शिक्षक देख्नसाथ डर लाग्थ्यो । भूल नगरी पनि सजाय पाएको छु । मलाई टाइफाइड भएको थियो । पूर्ण रूपमा स्वस्थ नभए पनि २०÷२२ दिनसम्म विद्यालय गएको पहिलो दिन नै सोधेको विषय नआएको भनेर अमरबाबु सरले पिटेका थिए ।
मेरो घर
बसिरहेको घर आफ्नै आर्जनले संवत् २०३० मा बनाएको हुँ । घर बनाउँदा ५० हजार रुपैयाँ खर्च लागेको थियो ।
मेरो राशी
मेरो राशी तुला हो । ग्रहदशा हेराउँदिनँ । तर, अखबार पढ्दा सबैभन्दा पहिले राशिफल हेर्ने गर्छु । ग्रहशान्तिको नाममा मनको शान्ति हुन्छ भने ग्रहशान्ति गर्न पछि पर्दिनँ ।
मेरो प्रेम
मैले प्रमेविवाह गरेको हुँ । प्रेमप्रस्ताव मैले नै राखेको थिएँ ।
मेरो सपना
अहिलेको नेपाल नभइदिएको भए हुन्थ्यो भन्ने मेरो मान्यता छ । पहिले म जहाँ÷जहाँ पुगें, त्यहाँ ए दिदी, ए भाउजू, ए काका बास दिनुपर्यो भन्दा उनीहरूले हार्दिकतासाथ दिन्थे । खालि किन्नुपर्ने भनेको दाल, चामल, तरकारी हो । उनीहरूसँग भएका चीज सित्तैमा दिन्थे, किन्नै पर्दैनथ्यो । त्यस्तो आत्मीयता जताततै पाएँ । सबैलाई दाजुभाइ, दिदीबहिनी भन्न सक्थें । उनीहरूले आफ्नै परिवारको सदस्य सम्झेर बास दिन्थे । खान दिन्थे । अहिले त्यस्तो अवस्था छैन । त्यस्तो अवस्था फर्किदिए हुन्थ्यो भन्ने लाग्छ ।
मेरो परिवार
घरमा श्रीमान् श्रीमती छौं । छोरी अमेरिकामा पढ्दै छिन् । छोरो पनि अमेरिकामै छन् ।
मेरो मृत्यु
मृत्यु प्राप्ति हो जस्तो लाग्छ । मृत्युसँग डराउनु भनेको सम्बन्धित व्यक्तिले जीवनलाई माया गर्नु हो । जीवनको प्यार मृत्युसँग डराउनु होइन । एक÷दुईपटक दुर्घटनामा परेको थिएँ । त्यतिबेला मरेको भए के हुन्थ्यो भन्नेसम्म सोचें । मृत्यु यस्तै होस् भनेर परिकल्पना गर्नुहुँदैन । जीवन यस्तो होस् भनेर परिकल्पना गर्नचाहिँ हुन्छ ।
नेपालकै पहिलो गभर्नर हिमालयशमशेर राणाको जीवन : देवशमशेरका सन्तान हामी अन्य राणाजीभन्दा गरीब
अर्थ मन्त्रालय स्थापना गर्न हिमालयशमशेर राणाको अहम् भूमिका छ । अन्ततः राणा त्यही मन्त्रालयको पह..
मान्नुहुन्छ, काठमाडौंमा जहाँत्यहीँ छ ठगी
दीपेन्द्र राई घरधनी र यातायात व्यवसायीले इमानदारीपूर्वक राजस्व बुझाउने हो भने देश विकासका लागि ..
छिटो विवाह भएर प्रेम हुन पाएन
नेपाल राष्ट्र बैङ्कमा २८ वर्ष लामो समय जागिरे जीवन बिताएका चिरञ्जीवी चापागाईं अहिले बीमा समितिक..
