खेलजीवनबाट सन्न्यास लिएका कीर्तिमानी खेलाडी दीपक विष्टले आफूभन्दा राम्रा खेलाडी उत्पादन गर्ने अभियानमा लागेका छन् । दक्षिण एसियाली खेलकुद सागमा चार स्वर्ण पदक हात पारेका उनी ओलम्पिकमा छनोट हुने दोस्रो नेपाली खेलाडी हुन् ।
एसियन्स गेममा दुई कास्य पदक हात पारेका उनले नेपालका विद्यालयदेखि विश्वविद्यालयमा समेत खेललाई अनिवार्य विषय बनाइनुपर्ने बताउँछन् । पदक विजेता राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय खेलाडीका जीवनस्तर उकास्न मासिक भत्तामात्रै होइन, यातायात, स्वास्थ्य र शिक्षामा सहुलियत व्यवस्था गरिनुपर्छ भन्ने कीर्तिमानी तेक्वान्दो खेलाडी दीपक विष्टसँग रातोपाटीको मेरो जीवनका लागि दीपेन्द्र राईले गरेको कुराकानी :
मेरो खाना
खानचाहिँ दालभात तरकारी नै खान्छु । तर, सदूरपश्चिमको खाना माडा, डुप्का मन पर्छ । त्यसमध्ये आमाले पकाएको खाना असाध्यै मन पर्छ । अहिलेसम्म आमाले पकाएकोजस्तो मीठो खाना खान पाएकै छैन । पहिले पाँचतारे होटलका खाना मन पराउने मानिस अहिले त्यही माडा र डुप्कालाई अर्गानिक भनेर मन पराउन थालेका छन् । मैले पनि त्यही खाएर हुर्केकाले माडा र डुप्का नै मन पर्छ ।
भोक लागेपछि सबै खाना मन पर्छ । विद्यार्थी जीवनमा खिचडी धेरै खाएको छु । कोठामा एक्लै हुन्थें । क्याम्पस जानु त छँदै थियो, खेल्न पनि जानु नै थियो । खेलाउन पनि जानुपथ्र्यो । खेल्दा र खेलाउँदा थाकिन्थ्यो । भाँडा माझ्ने पनि अल्छी लाग्थ्यो । त्यसो भएकाले पाँच महिनाजति खिचडीमात्रै पकाएर खाएँ । बिहान, बेलुका नियमित खाँदाखाँदा वाक्क लाग्यो । त्यसपछि खिचडी मन पर्न छाड्यो ।
साउथ एसियन गेम जितेपछि हातमा पैसा हुन थाल्यो । त्यसपछि रेष्टुरेन्ट जान थालेको हुँ । हिजोआज पनि सातमा एक/दुईपटक परिवारसहित रेष्टुरेन्ट जाने गर्छु । स्न्याक्समा चिकेन चिल्ली, मःमः र पिज्जा रोजाइमा पर्छ । एकताका बाध्यताले पकाए पनि हिजोआज औँसी/पूर्णेमा मात्रै भान्सामा पस्छु । नत्र श्रीमती र भाइले पकाउँछन् ।
मेरो पोसाक
ट्र्याक सुट लगाउँछु । विद्यालय पढ्दा सर्ट पाइन्ट लगाउँथें । त्यतिबेला एकपटक सिलाएको कपडा वर्षभरि लगाउनुपथ्र्यो । ट्र्याक सुट लगाउन थालेपछि पाइन्ट कम लगाउन थालें । बाहिर गेम खेल्न जाँदा लुगा पहिलो प्राथमिकतामा पथ्र्याे । नकिनी सुखै थिएन । सालिन्दा एक/दुई लाख रुपैयाँ लुगामा खर्च हुन्छ ।
खेलबाट सन्न्यास लिएपछि अलि मोटाएको छु । त्यसैले अलिकति तर पोषिलो र अर्गानिक खानेकुरा खाने गरेको छु । योगा गर्दिनँ । गर्नुपर्छ भन्ने मान्यता छ । मैले तालिम गर्ने र गराउने हुनाले योगा गरेको छैन । मर्निङवाक निस्कने समय तालिममा हुन्छु ।
मलाई नीलो, आकाशे र रातो रङ मन पर्छ । हिजोआज रेडिमेड लगाउँछु । १२ कक्षासम्म सिलाएरै लगाएँ । पहिले एडिडास धेरै लगाउँथें । अहिलेचाहिँ छानीरोजी लगाउँछु । औपचारिक कार्यक्रममा ढाकाटोपी लगाएबाहेक प्रायः क्याप लगाउँछु ।
मेरो फिटनेस
दैनिक आफूलाई पुग्नेगरी शारीरिक अभ्यास गर्छु । पहिले ‘नेसनल टिम’ लाई तालिम गराउँथें । अहिले रोकिएको छ । बेलुका इन्द्रेणी फिटनेसमा किक हान्छु, जिम गर्छु । घुँडाको समस्या छ, चिकित्सकले दैनिक एकपटक फिजियोथेरी गर्नु भनेर सुझाएका छन् ।
खेलबाट सन्न्यास लिएपछि अलि मोटाएको छु । त्यसैले अलिकति तर पोषिलो र अर्गानिक खानेकुरा खाने गरेको छु । योगा गर्दिनँ । गर्नुपर्छ भन्ने मान्यता छ । मैले तालिम गर्ने र गराउने हुनाले योगा गरेको छैन । मर्निङवाक निस्कने समय तालिममा हुन्छु ।
मेरो अध्ययन
प्रायः तेक्वान्दोसम्बन्धी पाएजति सबै अध्ययन गर्छु । खेलाडी भएकाले खेलसम्बन्धी अध्ययन गर्ने, टीभीमा पनि खेल हेर्ने गर्छु । खेलबाहेकका कम पढ्ने गरेको छु । कहिलेकाहीं उपन्यास पढ्छु ।
जीवनी पढ्न मन पर्छ । बीपी कोइरालाले लेखेका किताब पढेको छु । हिटलरलाई पढेको छु । अलेक्जेन्डलाई पनि धेर÷थोर पढेको छु । पत्रकार विजयकुमारको खुसी पनि पढें । धेरैले मेरो जीवनीसम्बन्धी किताब प्रकाशन गर्न सुझाएका छन् । ढिलोचाँडो प्रकाशन हुनेछ ।
मेरो घुमफिर
घुमफिरमा रुचि छ । नेपाल नघुमी विदेश घुम्न अवसर पाएँ । वर्षमा एकपटक नेपाल घुम्न निस्कने सोच बनाएको छु । खेल्नेक्रममा धेरै जिल्ला पुगेको छु । खप्तड, रारा, जिरी, सगरमाथा आधारशिविरसम्म पुगेको छु ।
१५/२० देश घुमेको छु । क्रोएसिया साह्रै मन पर्यो । देश सानो, सुन्दर र सफा छ । नेपालका सबै ठाउँ घुम्नलायक छन् । सगरमाथा र अन्नपूर्ण आधारशिविर घुम्न मन छ ।
शनिवार परिवारसहित बाहिर निस्कन्छु । त्यो दिन चलचित्र हेर्ने र बाहिरै खाना खान्छौं । केही समयअघि परिवारसहित दंगल हेर्यौं । एक्सन र खेलकुदसँग सम्बन्धित चलचित्र हेर्ने बानी छ ।
मेरो फुर्सद
फुर्सद हुन्छ र हुँदैन पनि । मुलुकको सबैभन्दा व्यस्त मानिस हुँ कि जस्तो पनि लाग्छ । अब समय व्यवस्थापन गर्ने पक्षमा छु । सानातिना काममा नभएर राम्रा काममा मात्रै व्यस्त हुने प्रण गरेको छु ।
फुर्सद नभए पनि मिलाएर आराम गर्ने गरेको छु । सातामा एक दिन काठमाडौंभित्र र महिना/दुई महिनामा उपत्यकाबाहिर गएर आराम गर्दै आएको छु । कहिलेकाहीं विदेशसम्म पुग्छु । फुर्सद मिल्नसाथ परिवारलाई समय दिन्छु । छोरा सानै छ । जो मानिस परिवारबाट खुसी हुन्छ, उसले जीवनमा धेरै प्रगति गर्न सक्छ भन्ने बुझाइ छ । अन्य समय नदिए पनि शनिवार परिवारलाई समय दिन्छु ।
शनिवार परिवारसहित बाहिर निस्कन्छु । त्यो दिन चलचित्र हेर्ने र बाहिरै खाना खान्छौं । केही समयअघि परिवारसहित दंगल हेर्यौं । एक्सन र खेलकुदसँग सम्बन्धित चलचित्र हेर्ने बानी छ ।
मेरो खेलकुद
तेक्वान्दो खेलाडी भए पनि मलाई फुटबल मन पर्छ । म भलिबल खेलाडी पनि हुँ । मैले आईएस्सी पढुन्जेल भलिबल खेलें । पास गरेपछि तेक्वान्दो थालेको हुँ । १९ वर्ष टेकेपछि तेक्वान्दो खेल्न थालें ।
सबै खेलको सम्मान गर्छु । मानिसको जीवन नै ध्वस्त हुनेखालका खेल मन पर्दैन । त्यो खेल नभइदिए हुन्थ्यो लाग्छ । दक्षिण एसियामा चार स्वर्ण पदक हात पार्ने अहिलेसम्म ममात्रै हुँ ।
बेइजिङ ओलम्पिकमा मेस्सीले भेट्ने अवसर पाएको थिएँ । फोटो पनि खिचें । म उनको साथी । ऊ राम्रो खेलाडी । ऊसँग फोटो खिच्न पाउँदा औधी खुसी छु । मलाई क्रिकेट टिमभन्दा खेलाडी सचिन तेन्दुलकर मन पर्छ । उनले खेल्न छाडेपछि क्रिकेट हेर्नै छाडें ।
मेरो मोबाइल
आइफोन सिक्स बोक्दै आएको छु । आइफोन बोक्ने हैसियत नभए पनि अमेरिकामा रहेका साथी कमल क्षेत्रीले उपहार दिएका हुन् । मैले ५/६ हजार रुपैयाँको मोबाइल बोकेको देखेर साथी क्षेत्रीले आइफोन फोर, फाइभ र सिक्स पठाइदिएका थिए । मोबाइल फेरीफेरी बोक्ने बानी छैन । फेसबुक, भाइबर, विच्याट प्रयोग गर्छु । पहिले एंग्री बर्ड, क्यान्डिक्रस पनि खेल्थे । पछिल्लो समय खेल्न छाडेको छु ।
बेइजिङ ओलम्पिकमा पुरुषतर्फ ‘बेस्ट प्लेयर अवार्ड’ पाएको थिएँ । त्यतिबेला ३६/४० इन्चको सामसुङ टीभी पाएको थिएँ । त्यही टीभी हेर्दै आएको छु ।
मेरो टेलिभिजन
विशेषतः टीभीमा खेल हेर्छु । छोराले गर्दा त्यो पनि छुटेको छ । उसले कार्टुन हेर्न मन पराउँछ । मैले त्यो पनि मन पराउन थालेको छु । छोराकै लागि पनि कार्टुन हेर्छु । घुँडाको शल्यक्रियाताका टेलिशृंखला हेरे पनि अहिले छैन । टीभी हेर्न साँझपख अनुकूल हुन्छ ।
बेइजिङ ओलम्पिकमा पुरुषतर्फ ‘बेस्ट प्लेयर अवार्ड’ पाएको थिएँ । त्यतिबेला ३६/४० इन्चको सामसुङ टीभी पाएको थिएँ । त्यही टीभी हेर्दै आएको छु ।
मेरो चलचित्र
केही समयअघि परिवारसहित हलमै पुगेर ‘दंगल’ हेरेका थियौं । टीभीमा चलचित्र हेर्दिनँ । रियालिटी शो हेर्छु । हेर्न छोरालाई फकाउनुपर्छ । ‘दंगल’, ‘सुल्तान’ र ‘कयामत से कयामत’ साह्रै मन परेको चलचित्र हुन् । भारतीय कलाकारमा नायक सलमान खान र ऐश्वर्य राय र नेपालीमा राजेश हमाल र करिश्मा मानन्धर मन पर्छ ।
मेरो रोग
घुँडाको समस्याबाहेक पूर्ण रूपमा स्वस्थ छु । दुवै घुँडाको शल्यक्रिया गरेकाले जाडोको समयमा सताउँछ । चिकित्सकले बाँचुन्जेल घुँडाले दुःख दिन्छ भनेका छन् । दीर्घ रोग छैन । दसपटक ‘होलबडी चेकअप’ गराइसकेको छु ।
जसले अनुशासित जीवन बाँच्छ, ऊ स्वस्थ रहन्छ । उसलाई कुनै रोग लाग्दैन । चौबीसमा दुई घन्टा शारीरिक अभ्यास गर्ने हो भने स्वस्थ नरहने कुरै छैन । उमेरअनुसार खानपानमा ध्यान दिनुपर्छ ।
मेरो भाषणशैली
भाषण गर्न नपरे हुन्थ्यो भन्ने लाग्छ । तर, कार्यक्रममा अतिथिका रूपमा बोलाएपछि बोल्नैपर्यो । विशेषतः भाषण गर्दा खेलबारे आफ्नो अनुभव, अनुभूति सुनाउने गर्छु । बोल्दा सकेसम्म बौद्धिकखालको हुन्छ भन्ने लाग्छ ।
खेल्दा बियरमात्रै पिउँथें । खेलबाट सन्न्यास लिएपछि शुभकार्यमा जाँदा पिउने गरेको छु । पिउँदा राम्रो पिउने थोरै पिउने मान्यता छ ।
भाषण धेरै गर्नुपरेको छैन, गरेकै आधारमा विवादमा तानिएको छैन । सञ्चारमाध्यमका साथीहरूले पछिल्लो समय कुन कार्यक्रममा गएको हो, त्यसलाई सम्बोधन गर्नेगरी बोल्नुपर्छ भएर सुझाएपछि धेर/थोर तयारी गर्न थालेको छु ।
मेरो मापसे
खेल्दा बियरमात्रै पिउँथें । खेलबाट सन्न्यास लिएपछि शुभकार्यमा जाँदा पिउने गरेको छु । पिउँदा राम्रो पिउने थोरै पिउने मान्यता छ । दुई/तीन पेगसम्म पिउँछु । वनभोजजस्तो लामो शुभकार्यमा जाँदा ४/५ पेगसम्म लिन्छु ।
मेरो संगीत
संगीत धेरै सुन्छु । नेपाली गीत सबै मन पर्छ । निमा रुम्बा, दीपक लिम्बू, कुन्ती मोक्तानका गीत मन पर्छ । नारायण गोपालका अधिकांश गीतले मन छुन्छु । म बाथरुम सिंगर पक्कै हो ।
मेरो भूल
जीवनमा धेरै भूल गरेको छु । जानाजान र अन्जानमा भूल गरिन्छ । दुईमध्ये अन्जानमा धेरै भूल गरेको छु । त्यसले गर्दा सच्चिने मौका पाएको छु । भूल गरेबापत धेरै सजाय पाएको छु । मैले जति सजाय सायद अरूले पाएका होलान् ।
म किसानको छोरा हुँ । हलो जोत्दा कहिलेकाहीं बिग्रन्थ्यो, त्यतिबेला बुवाले गोरु कुट्ने लठ्ठीले पिट्नुहुन्थ्यो । जोत्दा हलो भाँचिदासमेत सजाय पाउँथें । सजाय पाउँदा त्यसबेला पीडा भए पनि अनुशासित जीवन जिउन सिकायो ।
खान मन लागेपछि साथीहरूसँग मिलेर काकाको पसल फोडेर चक्लेट चोर्यौं । लुकेर चक्लेट खाँदै गर्दा भाइले देखे । उसले चक्लेट मागे पनि मैले दिइनँ । चक्लेट नदिएपछि भाइले बुवालाई सुनाए । अघिल्लो रात पसल चोरी हुनु भोलिपल्ट मेरो खल्तीभरि चक्लेट भएपछि चोर फेला परिहाल्यो । पुस÷माघको समय थियो, चक्लेट चोरेकोमा बुवाले घरबाहिर बाँधेर मलाई पिट्नुमात्रै भएन रातभरि बाहिरै राख्नुभयो । त्यसपछि चोरी गर्न हुन्न भन्ने लाग्यो । गल्ती गरेबापत आत्मालोचनासमेत गर्ने गरेको छु ।
मेरो घर
शंखमुलमा घर बनाउँदै छु । तीनआना बढी घडेरीमा निर्माणाधीन घर वास्तुशास्त्रअनुसार नै बनाउँदै छु । मसँग ३० लाख रुपैयाँ थियो । ५० लाख ऋण लिएको छु । लगभग एक करोडमा बन्ने घर साढे दुई तलाको हुनेछ ।
मेरो राशी
राशी कर्कट भएन पनि मीन राशी भन्ने गरेको छु । ग्रहदशा हेराउँछु । घुँडाको समस्या आएपछि संकटा गएर ग्रहशान्ति गराएको थिएँ । भगवान् धेरै मान्छु । कुल देवता भगवती हो । ग्रह, नक्षत्रप्रति विश्वास छ ।
मेरो सौन्दर्यचेत
पहिले तोरीतेल लगाउँथे । घरमा आफैंले उत्पादन गरेको तोरीबाट तेल पेलिन्थ्यो । हिजोआज हेयर एन्ड केयर तेल लगाउँछु । यदाकदा फेसियल गर्छु । अनुहारमा कोल्डक्रिम र शरीरमा सेन्ट प्रयोग गर्छु ।
काठमाडौंको मीनभवनमा रहेको कर्मस क्याम्पस पढ्दा मलाई पाखे भन्थे । मलाई देखेर अरूले पाखे आयो भन्थे । मलाई पाखेको अर्थ थाहा थिएन । त्यतिबेला मलाई नेपाली बोल्नै आउँदैथ्यो । हिन्दी कि डोटेली भाषा बोल्थें ।
घुँडामा समस्या देखिएपछि इन्द्रेणी क्लब नियमित जान थालेको हुँ । घुँडा शल्यक्रिया गरेपछि फिजियोथेरापी गर्न क्लब जान पर्छु । क्लब जाने हुनाले स्टीम बाथ, साउना बाथ दैनिक लिने गर्छु ।
मेरो प्रेम
बिहे गर्नअघि दोहोरो प्रेममा थियौं । तर, छुट्यो । २५/३० वर्षअघिको कुरा भएकाले छुटेकी प्रेमिका बिर्सिसकें । प्रेमप्रस्ताव नराखी हामी दोहोरो प्रेममा थियौं ।
काठमाडौंको मीनभवनमा रहेको कर्मस क्याम्पस पढ्दा मलाई पाखे भन्थे । मलाई देखेर अरूले पाखे आयो भन्थे । मलाई पाखेको अर्थ थाहा थिएन । त्यतिबेला मलाई नेपाली बोल्नै आउँदैथ्यो । हिन्दी कि डोटेली भाषा बोल्थें ।
मैले प्रेमविवाह गरेको हुँ । श्रीमती नेवार समुदायकी हुन् । मलाई बुवाले नेवार बिहे नगर भन्नुहुन्थ्यो, अभिभावकले श्रीमतीलाई पनि आफ्नाभन्दा परको जातसँग बिहे गर्न अनुमति दिएको थिएन । हामी दुवै राष्ट्रिय खेलाडी । ६ वर्षको ‘लभ अफियर्स’पछि हामीले बिहे गर्यौं । बिहे गर्न जातले धेरै दुःख दियो ।
मेरो सपना
विदेशतिर खेल क्षेत्र ‘एड्भान्स’ छ । खेलले गर्दा सम्बन्धित देशको आर्थिक स्तर उकासिएको छ । नेपाललाई पनि त्यसैगरी उकास्न पाए हुन्थ्यो भन्ने लागेको छ । नेपालमा खेल विद्यालय आवश्यक छ । विश्वविद्यालयमा समेत खेल विषय अनिवार्य पढाइनुपर्छ । पदक विजेता खेलाडीका जीवनस्तर उकास्न मासिक भत्ता व्यवस्था गरिनुपर्छ भनेर सम्बन्धित निकायमा माग गरेको छु ।
विगतमा स्वास्थोपचार गर्न नसकेर दलबहादुर रानालगायत खेलाडीको अकालमा मृत्यु भएको थियो । खेलाडी संघको अध्यक्ष भएपछि मैले खेलाडी कल्याणकोष स्थापना गरेको छु । सरकारले कोषका लागि एक करोड रुपैयाँ दिएको थियो । कोष झन्डै डेढ करोडको भइसकेको छ । राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय खेलाडीलाई साह्रोगाह्रो पर्दा कोषबाट सहयोग गरिन्छ । खेलाडीलाई यातायात र शिक्षामा सहुलियत व्यवस्था गरिनुपर्छ । विदेशमा खेलाडीका छोराछोरी पढाउन सहुलियत व्यवस्था छ, नेपालमा पनि लागू भइदिए हुन्थ्यो । यदि नेपालका विश्वविद्यालयमा खेल विषय पढाइ भइदिएको भए म योभन्दा माथि पुग्ने थिएँ ।
चीन, कोरिया, थाइल्यान्ड र अमेरिकाका विद्यालयमा अध्ययनरत खेलाडी विद्यार्थीले सबैभन्दा बढी सहुलियत पाउँछन् । पदक जित्यो भने त उसलाई खाना, बस्न, लुगाफाटो सबै दिइन्छ । विद्यालयमा अध्ययनरत खेलाडीले राम्रो गरे विश्वविद्यालयमा निःशुल्क पढ्न पाउँछन् । त्यहाँ खेल संस्कार छ । हाम्रोमा खेल संस्कार छैन । नेपालका विद्यालय र विश्वविद्यालयका पाठ्यक्रममा खेल विषय अनिवार्य बनाउन आवश्यक छ । म त्यता केन्द्रित छु ।
नेपालकै पहिलो गभर्नर हिमालयशमशेर राणाको जीवन : देवशमशेरका सन्तान हामी अन्य राणाजीभन्दा गरीब
अर्थ मन्त्रालय स्थापना गर्न हिमालयशमशेर राणाको अहम् भूमिका छ । अन्ततः राणा त्यही मन्त्रालयको पह..
मान्नुहुन्छ, काठमाडौंमा जहाँत्यहीँ छ ठगी
दीपेन्द्र राई घरधनी र यातायात व्यवसायीले इमानदारीपूर्वक राजस्व बुझाउने हो भने देश विकासका लागि ..
छिटो विवाह भएर प्रेम हुन पाएन
नेपाल राष्ट्र बैङ्कमा २८ वर्ष लामो समय जागिरे जीवन बिताएका चिरञ्जीवी चापागाईं अहिले बीमा समितिक..
